UJIO wa Akili Bandia (AI) ni kuunda upya diplomasia, kutoa zana za ubunifu za kufanya maamuzi, mawasiliano, na mazungumzo kwenye jukwaa la kimataifa.
Teknolojia hii ya hali ya juu, wataalamu wanasema, inabadilisha jinsi mataifa yanavyoingiliana katika ulimwengu unavyozidi kuwa mgumu.
Nchini Tanzania, chuo cha Taasisi ya Teknolojia ya India Madras (IITM) Zanzibar, chenye umri wa mwaka mmoja kinaibuka kama kiongozi katika mabadiliko haya.
Taasisi inayoongoza elimu ya AI kuandaa wanadiplomasia wa baadaye na zana za kuchambua takwimu na kufanya maamuzi sahihi.
Wakati wa mapokezi maalum yaliyoandaliwa na Tume Kuu ya India, lengo lilikuwa juu ya jukumu la AI katika diplomasia.
Wataalamu kutoka IIT Madras waliangazia jinsi teknolojia hiyo inavyoweza kuleta mageuzi kimataifa akizungumza katika hafla hiyo leoDisemba 7,2024 Naibu Katibu Mkuu wa Wizara ya Elimu na Mafunzo ya Ufundi Zanzibar, Bi Mwanakhamis Adam Ameir, amesema serikali inakusudia kuweka chuo cha IIT Madras Zanzibar kama kitovu cha elimu barani Afrika.
“Tunawaalika mabalozi kuhimiza uandikishaji wa wanafunzi kutoka nchi zenu. Taasisi hii ni muhimu katika dira yetu ya kuifanya Zanzibar kuwa kituo cha ubora katika teknolojia,” amesema.
Balozi wa Muungano wa Comoro na Mkuu wa Jeshi la Kidiplomasia, Dk Ahamada El Badaoui Mohamed Fakih, amesifu mpango huo. “Programu hii ni ya wakati unaofaa na inahitajika. Ni hatua ya kupongezwa kuelekea kuziba mgawanyiko wa kidijitali barani Afrika,” amesema.
IIT Madras Zanzibar imepiga hatua kubwa katika kutoa kozi maalumu. Taasisi hiyo, ambayo ilifunguliwa Oktoba 2023, inatoa programu katika akili bandia, sayansi ya data, na miundo ya bahari.
Kwa mujibu wa Mkurugenzi wake, Profesa Preeti Aghalayam, amesema chuo hicho kimeundwa ili kukuza vipaji katika nyanja zinazoibuka.
“Programu zetu za BS na MTech katika AI na Sayansi ya Takwimu, pamoja na Miundo ya Bahari, zimeundwa ili kuwapa wanafunzi ujuzi wa hali ya juu. Uandikishaji unafunguliwa kila Januari,” Profesa Aghalayam ameeza.
Umuhimu wa AI katika diplomasia ulisisitizwa zaidi na Profesa Raghunathan Rengaswamy, Mkuu wa Ushirikiano wa Kimataifa katika IIT Madras.
Ameeleza jinsi AI inavyoweza kuwasaidia wanadiplomasia kuelewa mienendo ya ulimwengu vizuri kupitia uchambuzi wa hali ya juu wa data na modeli ya utabiri.
Kamishna Mkuu wa India, Bw. Bishwadip Dey, amesisitiza umuhimu wa tukio hilo.
“AI ni mustakabali wa diplomasia. Inawezesha uelewa wa kina na kukuza maamuzi mahiri katika uhusiano wa kimataifa,” amebainisha.
Ushirikiano wa taasisi na kampuni binafsi pia unaunda fursa mpyaMkurugenzi Mtendaji wa Airtel Tanzania, Bw Charles Kamoto, alitangaza uzinduzi wa Airtel Africa Fellowship,amabapo Mpango huo unawasaidia wanafunzi wa Kiafrika katika IIT Madras Zanzibar, na kukuza uvumbuzi wa kidijitali katika bara zima.
Rais wa Zanzibar, Dk Hussein Ali Mwinyi, wakati wa uzinduzi wa taasisi hiyo mwaka jana, aliweka IIT Madras jiwe la msingi la Dira ya Zanzibar 2050.
“Taasisi hii itaendeleza wafanyakazi wenye ujuzi wanaohitajika kuendesha mabadiliko yetu ya kiuchumi huku ikiwa na wanafunzi 50 tu wa shahada ya kwanza na wanafunzi 20 wa shahada ya kwanza, IIT Madras Zanzibar tayari inaleta matokeo. Programu zake zinaendana na hitaji linaloongezeka la Afrika la utaalamu katika teknolojia, haswa katika AI,”amesema.
Wakati AI inaendelea kushawishi diplomasia, taasisi kama IIT Madras Zanzibar ni muhimu. Kwa kuwapa wanafunzi ujuzi wa hali ya juu, wanahakikisha Afrika haiachwi nyuma katika mapinduzi ya kiteknolojia.
