Bodi ya Bima ya Amana (DIB) imelipa fidia ya shilingi bilioni 9.07 kwa wateja wa benki saba zilizofungwa kutokana na kufilisika, hatua inayolenga kurejesha imani ya umma katika sekta ya fedha nchini.
Fidia hiyo inawakilisha asilimia 75.76 ya madai yote yaliyowasilishwa na wateja wanaostahili kufikia Machi 2025.
Akizungumza wakati wa Maonesho ya 49 ya Biashara ya Kimataifa ya Dar es Salaam (Sabasaba) siku ya Alhamisi, Mkurugenzi wa Bodi ya Bima ya Amana, Bw. Isack Kihwili, alisema malipo hayo yalifanyika kwa wateja wa benki za FBME, Covenant, Benki ya Ushirika ya Wakulima wa Kagera, Benki ya Jamii Meru, Benki ya Jamii Mbinga, Benki ya Jamii Njombe na Benki ya Efatha.
“Zaidi ya asilimia 75 ya fidia kwa wateja wanaostahili imelipwa tayari. Hata hivyo, waliobaki ni wale ambao bado hawajawasilisha madai yao,” alisema Bw. Kihwili.
Aliwahimiza wateja wa benki zilizofungwa kutembelea ofisi za DIB au kuwasiliana na wawakilishi wao ili kuwasilisha madai na kupata malipo yao.
Benki ya FBME ilichukua zaidi ya asilimia 57 ya madai yaliyolipwa, huku Covenant Bank ikiwa na asilimia 83.73, Benki ya Kagera asilimia 94.06, Benki ya Meru asilimia 92.35, Benki ya Mbinga asilimia 84.66, Benki ya Njombe asilimia 87.26, na Benki ya Efatha ikiwa sehemu ya waliolipwa.
Bodi ya Bima ya Amana ilianzishwa mwaka 1991 na kuanza kazi rasmi mwaka 1994 chini ya Benki Kuu ya Tanzania. Hivi sasa inafanya kazi kwa uhuru na ina jukumu muhimu katika kuhakikisha uthabiti wa mfumo wa kifedha.
Ifikapo Desemba 2024, DIB ilikuwa imekusanya mtaji wa shilingi trilioni 1.3. Ukuaji huo umetokana na kuongezeka kwa idadi ya benki zinazochangia na kuboreshwa kwa mifumo ya udhibiti.
“Kwa sasa tuna taasisi 42 (benki) zinazochangia na zote zimesajiliwa na Benki Kuu ya Tanzania. Kila benki huchangia asilimia 0.15 ya amana zake kwa mwaka kwenye mfuko huu,” alisema Bw. Kihwili.
Kiwango cha juu cha bima ya amana kwa mteja mmoja pia kimeongezeka kwa kipindi cha miaka. Kianzia shilingi 250,000 mwanzoni, kiwango hicho kilipandishwa hadi shilingi milioni 1.5 mwaka 2010, na kimefikia shilingi milioni 7.5 mwaka 2023.
“Hii inamaanisha kuwa endapo benki itafilisika leo, mteja yeyote mwenye hadi shilingi milioni 7.5 atalipwa fidia kamili. Kwa kiasi kinachozidi hapo, DIB hufuata taratibu za ufilisi na urejeshaji kwa kushirikiana na mamlaka nyingine,” alieleza Bw. Kihwili.
Takwimu za sasa zinaonyesha kuwa asilimia 99.24 ya wateja wa benki nchini wanalindwa kikamilifu chini ya mfumo huu wa bima ya amana. Hii ni juu ya kiwango cha kimataifa cha asilimia 90, jambo linaloiweka Tanzania miongoni mwa nchi zenye mifumo imara zaidi ya ulinzi wa amana ukanda huu.
“Ulinzi huu unaongeza imani ya wananchi kwa benki na kusaidia juhudi za kuongeza ushirikishwaji wa watu wengi zaidi kwenye mfumo rasmi wa fedha,” alisema Bw. Kihwili.
Hata hivyo, alikiri kuwa kuna changamoto, hasa kwa benki zinazotoa huduma kupitia matawi au ubia nje ya Tanzania. Alibainisha kuwa utofauti wa mifumo ya kisheria na kifedha kati ya nchi mbalimbali unaweza kuchelewesha mchakato wa malipo.
Bw. Kihwili alitoa wito kwa wananchi kutembelea banda la DIB kwenye maonesho ya Sabasaba ili kujifunza zaidi kuhusu namna mfumo wa bima ya amana unavyofanya kazi na nafasi yake katika kulinda akiba za wateja.
“Tunahimiza watu kupata elimu sahihi. Kujua usalama wa fedha zako kunakusaidia kufanya maamuzi bora ya kibenki,” aliongeza.
